Wat is menopauze? Alles wat je moet weten over de overgang

De menopauze is een natuurlijke fase in het leven van elke vrouw, maar toch weten veel vrouwen niet precies wat er in hun lichaam gebeurt en waarom klachten soms al jaren eerder kunnen beginnen. In dit artikel leg ik helder uit wat de menopauze is, wanneer deze optreedt en welke veranderingen je kunt verwachten.

Mijn doel is dat je beter begrijpt wat er in je lichaam gebeurt, zodat je je klachten serieuzer kunt nemen en op tijd de juiste ondersteuning zoekt.

Wat betekent “menopauze” precies?

De menopauze is de laatste menstruatie. Je weet pas achteraf dat dit het moment was, namelijk wanneer je twaalf maanden niet meer hebt gemenstrueerd.

De gemiddelde leeftijd waarop dit gebeurt is 51 jaar, maar hier zijn grote verschillen tussen vrouwen. De jaren vóór de menopauze – de perimenopauze – veroorzaken de meeste klachten.

De vier fases van de overgang

1. Premenopauze (vroege perimenopauze)

De fase waarin je nog regelmatig menstrueert, maar hormonale schommelingen al kunnen beginnen. Veel vrouwen voelen in deze periode al veranderingen zoals slechter slapen, gevoeliger zijn voor stress of cyclusveranderingen, zonder dit direct aan hormonen te koppelen.

2. Perimenopauze (de “echte” overgang)

Dit is de meest intense fase. Je hormonen dalen én schommelen sterk. Daardoor wisselen klachten vaak van intensiteit. Deze fase kan enkele jaren duren en is vaak het meest ontregelend.

3. Menopauze

Het moment van 12 maanden zonder menstruatie. Dit is een mijlpaal, maar geen eindpunt van je klachten.

4. Postmenopauze

Alles ná de menopauze. Je lichaam stabiliseert zich, maar de lage hormoonspiegels kunnen nog steeds invloed hebben op je klachten, energieniveau, stemming en lichaamsgevoel.

Veelvoorkomende klachten tijdens de overgang

Elke vrouw ervaart de overgang anders, maar deze symptomen komen het meest voor:

• Opvliegers en nachtelijk zweten

• Slaapproblemen en doorslaapproblemen

• Hartkloppingen en gevoelens van onrust of gejaagdheid

• Verhoogde gevoeligheid voor prikkels (licht, geluid, informatie)

• Brain fog, concentratieproblemen en woordvindstoornissen

• Veranderingen in menstruatiecyclus

• Droge of jeukende (hoofd)huid, droge ogen of vaginale droogheid

• Stemmingswisselingen, angstgevoel en piekeren

• Toename in buikvet of gewichtsverandering

• Vermoeidheid en verminderde belastbaarheid

Veel vrouwen herkennen deze signalen pas laat, of krijgen te horen dat het “erbij hoort”. Dat hoeft niet.

Wat gebeurt er in je hormoonhuishouding?

Tijdens de overgang dalen je drie belangrijkste vrouwelijke hormonen:

• Oestrogeen

• Progesteron

• Testosteron

Deze daling heeft invloed op elk orgaansysteem in je lichaam: je hersenen, energiehuishouding, slaap, stemming, temperatuurregulatie, spieren, hart, botten en zenuwstelsel. Daarom kunnen symptomen zo breed en soms verwarrend zijn. De klachten die gepaard gaan met de menopauze kunnen tientallen jaren aanhouden. Er zijn steeds meer onderzoeken die aantonen dat een vrouwelijke hormoontekort ongezond is voor een vrouwenlichaam.

Wanneer moet je actie ondernemen?

Als je klachten:

• je dagelijks leven beïnvloeden

• je niet meer jezelf voelt

• je werk, relaties of energie aantasten

• onverklaarbaar lijken

• erger worden na stress of ziekte (zoals Long Covid)

…dan is het belangrijk om serieus naar je hormonale gezondheid te kijken. Je hoeft er niet mee door te blijven lopen.

Menopauze of Long Covid, of allebei?

Veel vrouwen merken dat klachten erger worden na een virale infectie, zoals Long Covid. Dat komt doordat beide processen invloed hebben op:

• je zenuwstelsel

• je energiehuishouding

• je stressrespons

• je hormoonbalans

Daardoor is het soms lastig te herkennen wat waardoor komt. Beide processen kunnen elkaar versterken.

Wat kun je doen om klachten te verminderen?

Er zijn verschillende mogelijkheden, zoals:

• leefstijl optimalisatie (slaap, voeding, stressmanagement, beweging)

• inzicht in je hormonale schommelingen

• ondersteunende coaching

• supplementen zoals magnesium, omega-3 of vitamine D

• bio-identieke hormoontherapie (waar passend)

Welke stappen passen, hangt af van jouw situatie en klachten.

Wil je meer grip krijgen op je klachten?

Veel vrouwen voelen zich lange tijd niet gehoord of weten niet waar ze moeten beginnen. Je hoeft dit niet alleen te doen. Via mijn 1-op-1 coaching help ik je begrijpen wat er in je lichaam gebeurt en welke stappen jou verder brengen.

Lees meer...